بسم الله الرحمن الرحیم
نقش جامعه قرآنی در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور چگونه است؟
در حال حاضر باید گفت که متأسفانه جامعه قرآنی (به عنوان قرآنی بودنش) نقش قابل قبولی در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور ندارد، هرچند برخی از چهرههای قرآنی کشور از نقشآفرینان تحولات اجتماعی و سیاسی هستند، اما سؤال این است که آیا این نقشآفرینی، ریشه در قرآنی بودن آنان دارد یا نه؟ این سؤالی است که به راحتی نمیتوان به آن پاسخ مثبت داد، زیرا بسیار میشود که فردی، هم قرآنی باشد و هم سیاسی اجتماعی، بدون اینکه این دو حیطه شخصیتی او ربط چندانی به هم داشته باشد.
بقیه مطلب را در ادامه بخوانید:
چرا جامعه قرآنی در کنار یکدیگر در تحولات اجتماعی و سیاسی دیده نمی شود؟
به نظر حقیر مهمترین دلیل این امر، ضعف شناخت قرآن حتی در جامعه قرآنی کشور است. توضیح اینکه اگر قرآن درست و آنطور که باید و شاید شناخته شود، هویت سیاسی اجتماعی آن به روشنی دیده خواهد شد. قرآن به معنای واقعی کلمه کتاب حکومت و سیاست و اجتماع است، اما ظهور این هویت مؤثر در پرتو نگاه منسجم و هدایتی به این کتاب آسمانی ممکن است. نگاهی که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است و معمولا قرآن کریم، به صورت کشکولی از مواعظ اعتقادی، اخلاقی و رفتاری آن هم با رنگ تاریخی و دور از دسترس، دیده و فهمیده میشود.
شاخصههای جامعه قرآنی با بصیرت و هدایتگر چیست؟
به نظر حقیر و البته براساس آنچه از قرآن فهمیدهام، مهمترین شاخصههای جامعه قرآنی با بصیرت و هدایتگر در سه عنصر اساسی قابل بررسی است: ۱٫ تفکر فعال جهانی داشته باشند، بدین معنی که تا استقرار کامل و همهجانبه کلمه الله بر همه زمین از پای ننشینند و به بهرهمندی ناقص از حکومت الله بر زمین اکتفا نکنند. ۲٫ نظام ولایی الله جل و علا، رسول صلی الله علیه و آله و سلم، ائمه اهل البیت علیهم السلام و ولی فقیه را با تمام وجود درک کرده باشند و تعریف روشنی در همه مراتب این نظام نورانی داشته باشند. ۳٫ با تمام وجود به اتحاد و برادری همه مؤمنان معتقد باشد.
جامعه قرآنی به عنوان مرجع فکری مردم چگونه میتواند در هدایت و بصیرت بخشی به جامعه نقش مؤثرتری ایفا کند؟
به نظر میرسد مهمترین خدمتی که جامعه قرآنی کشور میتواند در فراهمسازی زمینه هدایت و بصیرت برای مردم داشته باشد آن است که مبانی اجتماعی و سیاسی اسلام ناب را بدون ملاحظه انگهایی نظیر «تفسیر سیاسی قرآن به نفع حکومت» و یا «تفسیر سیاسی قرآن توسط افراطیون» و مانند آن، برای مردم بیان کنند که البته این امر مستلزم آگاهی خود جامعه قرآن کشور از ماهیت روشن سیاسی و اجتماعی قرآن است.
حاملان قرآن چه سهمی در پذیرش اصل ولایتپذیری در تاریخ اسلام داشته‌اند؟
«حاملان قرآن» اصطلاحی است که در دو سطح میتوان به آن توجه کرد: ۱٫ در سطح عبارت ۲٫ در سطح حقیقت؛ باید گفت: کم نبودهاند افراد و جوامعی که در سطح عبارت، حامل قرآن شمرده میشدند اما نه فقط سهمی در ولایتپذیری ایفا نکردهاند بلکه برعکس موجب انحراف طبقات اجتماعی از مسیر روشن ولایت شدهاند. به نام قرآن با قرآن ناطق جنگیده و به نام وحی در جرگه دشمنان وحی رقم خوردهاند و یا ساکت و بیتفاوت از کنار خط ولایت عبور کرده و در نتیجه و غایت به ولایتگریزان مدعی قرآن ملحق شدهاند. از سوی دیگر افراد و جوامعی بودهاند که در سطح حقیقت حامل قرآن بودند و مهمترین نقش را در پیروی از ولایت و زمینهسازی تحقق حکومت ولایی بر زمین ایفا کردهاند. از آن جمله میتوان به یاران حقیقی رسول خدا صلی الله علیه و آۀه و سلم و یاران حقیقی ائمه طاهرین علیهم السلام و در زمان حاضر به شخصیتهای بزرگی همچون امام خمینی رحمه الله علیه و امام خامنهای حفظه الله تعالی اشاره کرد.
جامعه قرآنی سکولار و بیتفاوت به سیاست چگونه شکل می گیرد؟
به نظر حقیر و بر پایه آنچه از قرآن آموختهام، فقر فرهنگ تدبر در جامعه قرآنی کشور، از مهمترین عوامل شکلگیری جامعه قرآنی سکولار و بیتفاوت به سیاست است. از اینکه بگذریم دنیازدگی و آسایشطلبی، میتواند مهمترین عامل بیتفاوتی قرآنیان به سیاست و جامعه باشد.
در پایان مطالعه تدبری سورههای محمد صلی الله علیه و آله و سلم و فتح و حجرات و همچنین سورههای دهگانه حدید تا تحریم را به همه خوانندگان عزیز توصیه میکنم، زیرا این سورههای به خوبی چهره سیاسی اجتماعی قرآن کریم را به نمایش گذاشتهاند.